Każdy stosunek pracy zawarty między pracownikiem a pracodawcą musi opierać się na określonych zasadach, na podstawie których każda ze stron otrzymuje nie tylko przynależne sobie obowiązki, ale również prawa, które muszą być respektowane. Wymienić tu można takie, których pracodawca nie może sobie sam ustalać, gdyż są one już regulowane z góry. Są to tak zwane zasady prawa pracy – i choć dla niektórych mogą one brzmieć w dużej części jak oczywistość, która należy się człowiekowi bez wyjątku, praktyka pokazuje, że niekiedy prawa te bywają łamane, a wtedy konieczne jest wsparcie odpowiednich instytucji prawnych. Zasady prawa pracy można podzielić na kilka kategorii, biorąc pod uwagę różne kryteria, na przykład miejsce, w których owe zasady pracy zostały określone (nie musi to być koniecznie uznawany powszechnie za podstawowy, Kodeks Pracy. Jest to również konstytucja oraz międzynarodowe prawo pracy), znaczenia (chodzi tu o zasady podstawowe oraz tak zwane zwykłe lub pochodne), a także dział prawa pracy, do którego się odnoszą (np. zasady zbiorowego prawa pracy).
Jeśli mielibyśmy wymienić najważniejsze i przysługujące każdej osobie zdolnej do wykonywania pracy zasady prawa pracy, na pierwszym miejscu bez wątpienia trzeba by umieścić wolność pracy – niewątpliwie jest fundamentalne prawo z tej dziedziny. Co zasada ta oznacza w praktyce? Dokładnie to, że każda osoba ma prawo do swobodnego wyboru pracy i nikt nie może zabronić wykonywania danej pracy (oczywiście uwzględniając odpowiednie kwalifikacje oraz biorąc pod uwagę wymagania do niektórych zawodów określone prawnie). Ponadto, najważniejsze zasady prawa pracy to bez wątpienia również samo prawo do pracy, który należy się każdemu obywatelowi pełnoletniemu – państwo ma obowiązek tak się zachowywać, by móc zapewnić pracę każdemu swojemu obywatelowi.
Jakie jeszcze elementarne zasady prawa pracy można wymienić? Na pewno wolność pracy. Co to oznacza? Dokładnie to, że choć państwo musi być aktywne, a więc tworzące warunki do tego, by każdy mógł mieć pracę, to jednocześnie nie ma ono obowiązku zapewnienia pracy każdemu, a tym samym nie ingeruje w wybory dokonywane przez pracodawców przeprowadzających proces rekrutacji (oczywiście jeśli nie łamią oni jednocześnie przepisów zawartych w Kodeksie Pracy i innych zasad normatywnych).
Inne podstawowe zasady prawa pracy to również swoboda w nawiązywaniu stosunku pracy, prawo do otrzymywania wynagrodzenia nie niższego niż minimalna kwota ustalona przez państwo, prawo do poszanowania godności każdego pracownika bez wyjątku – pracodawca musi odnosić się do niego nie tylko zgodnie z prawem, ale i z zasadami kultury osobistej – a także zasada równości praw pracowniczych, zgodnie z którą pracodawca zatrudniający dwie osoby na podobnych stanowisku, o podobnych kwalifikacjach, z podobnymi obowiązkami do wykonywania musi zapewnić te same warunki pracy łącznie z wynagrodzeniem. Nie można nikogo dyskryminować ze względu na płeć, wiek, kolor skóry, poglądy religijne itp.
Zasady prawa pracy warto znać, przynajmniej te podstawowe. Ich przestrzeganie należy się każdemu.
